80-20 Kuralı (Pareto kuralı)
80/20 kuralını daha önce birkaç kez
okumuş/duymuş olmama rağmen dikkatimi çok fazla çekmemişti. İpek Aral Kişioğlu' nun seminerini izleyince 80/20 kuralı aslında
ne kadar doğru bir kural olduğunu fark etmeme yol açtı. Üzerine araştırma
yapıp blogda paylaşmam gerektiğini düşündüm.
İtalyan ekonomi uzmanı V. Pareto, 1897
yılında, gelir dağılımının eşit olmadığını gösteren bir formül geliştirmiş ve
benzer bir teori 1907’de Amerikan iktisatçısı M.C. Lorenz tarafından da grafik
olarak ortaya konmuş. Her iki meslektaş, gelirin çok büyük bir diliminin, küçük
bir azınlık tarafından sahiplenildiğine dikkat çekmişlerdir. Hatta bu oran
20/80 olarak açıklanmış; yani gelirlerin % 80’inin, % 20’lik bir gruba ait
olduğunu iddia etmişlerdir.
Bu hipotezi Dr. J.M. Juran, Kalite
Kontrol alanına uygulayarak problemlerin sınıflandırılmasında “hayati azınlık”
ve “önemsiz çoğunluk” kavramlarını getirmiştir. “Hayati azınlık”, sayıca az,
fakat önemce büyük etmenlerden oluşur. “Önemsiz çoğunluk ise sayıca çok
olmalarına rağmen etkileri fazla olmayan faktörleri barındırır. Juran, hayatın
geneline uygulanabilecek bu kurala Pareto Prensibi adını vermiştir. Bu prensibe
göre uygunsuzlukların çok büyük bölümü belli birkaç sebebe dayanmakta ve bu
sebeplerin tespiti, sorunların giderilmesinde kilit rol oynamaktadır.
Hem iş hem de günlük
hayatımıza uyarlayabileceğimiz bu kural sayesinde işlerimizde %20′lik girdiyi
fark ederek, zamanımızı, enerjimizi, paramızı, zihnimizi bu %20′lik kısma
harcayarak beklenilenin üstünde başarılı sonuçlar elde edebiliriz.
Örneklere bakacak olursak:
- Bütün maliyet kalemleri içinde işletme
kaynaklarının %80’ini tüketen kalemlerin ilk %20’lik dilimi belirlenir.
Yapılması gereken %20’lik gruba giren kalemelere öncelik vererek onlarda
sağlanacak gerek girdi maliyetini düşürmek gerekse kullanımda verimi artırmak
gibi iyileştirmeler işletme kârlılığına en büyük olumlu etkiyi yapacaktır.
- Bir işletme elde ettiği kârın %80’i
müşterilerin %20’lik segmentinden elde edilmektedir. Bu tespit işletme
yönetimine bundan sonra hangi müşterilere daha fazla odaklanılması veya hangi
müşterilerin bırakılması gerektiği gibi konularda daha sağlıklı kararlar alma
imkanı sağlar.
-Bir yöneticinin zamanının %80’ini
çalışanların %20’lik bir kesimi alır.
- Satışların %80’i satış elemanlarının
%20’lik bir kesimi tarafından gerçekleştirilir.
- Şikayetlerin %80’i ürün ve hizmetlerin
%20’lik bir kesimiyle ilgilidir.
- Bir işletmede yeni fikirlerin %80’i
çalışanların %20’sinden gelir.
- Başarının %80’i kullanılan zamanın
%20’sinde üretilir. Bu karşılık harcanan zamanın %80’i çıktı değerinin sadece
%20’sini verir.
- Herhangi bir projedeki gecikmelerin
%80’i çeşitli gecikme sebeplerinin sadece %20’sinden kaynaklanır.
- Çabaların %80’inden sonuçların
%20’si elde edilir.
- Bir mağazadaki ürünlerinin %20’si,
toplam cirosunun %80’ini gerçekleştirir.
- Bir toplantıya katılanların %20’si,
toplantı zamanının %80’ini kendi tekellerine alırlar.,
- Bir işletmedeki çalışanların %20′si
kendisinden beklendiği performansta çalışır.
